ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ದಿನನಿತ್ಯದ ಜೀವನದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅನ್ನು ಹಿಂದೂ ಪಾಂಚಾಂಗದಂತೆ, ಚಂದ್ರ-ಸೂರ್ಯ ಚಕ್ರದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದ್ದು, ಪಾರಂಪರಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಮೂಲಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು, ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತವಾಗಿವೆ. 2025ರಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಹಲವಾರು ಹಬ್ಬಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ದಿನಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ, 2025ರ ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳು, ರಜಾದಿನಗಳು, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ದಿನಗಳ ವಿವರವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತೇವೆ.
ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳು
ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಚಂದ್ರ-ಸೂರ್ಯ ಕಾಲನಿಬಂಧನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ, ಅಂದರೆ ಚಂದ್ರನ ಹಂತಗಳ ಪ್ರಕಾರ ತಿಂಗಳುಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವರ್ಷವನ್ನು ಸೂರ್ಯನ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ತಿಂಗಳುಗಳು ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾಗಿ ವಿಭಜಿತ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 12 ತಿಂಗಳುಗಳಿವೆ:
- ಚೈತ್ರ
- ವೈಶಾಖ
- ಜ್ಯೇಷ್ಠ
- ಆಷಾಢ
- ಶ್ರಾವಣ
- ಭಾದ್ರಪದ
- ಆಶ್ವಯುಜ
- ಕಾರ್ತಿಕ
- ಮಾರ್ಗಶಿರ
- ಪುಷ್ಯ
- ಮಾಘ
- ಫಲ್ಗುಣ
ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶೇಷ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಶ್ರದ್ಧೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಬ್ಬವು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಶ್ರದ್ಧಾ ಭಾವನೆಯನ್ನು ತಲುಪಿಸುವಂತಿದೆ, ಇದು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮಹತ್ವದ ಭಾಗವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ.
2025ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳು, ರಜಾದಿನಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು
1. ಜನವರಿ – ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ:
ಜನವರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯು ಕನ್ನಡಿಗರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಸೂರ್ಯನು ಮಕರ ರಾಶಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಉತ್ತರಾಯಣದ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಸೂರ್ಯನ ಚಕ್ರದ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಜನರು ತಿಲ ಮತ್ತು ಬೆಲ್ಲವನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಿಹಿತನವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಹೊಸ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜನರಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಫೆಬ್ರವರಿ – ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ:
ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ, ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೂಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರ ಶಿವನ ಆರಾಧನೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತ ದಿನ. ಈ ದಿನ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ. ದಿನವಿಡೀ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾ, ರಾತ್ರಿ ಜಾಗರಣ ಮಾಡುತ್ತಾ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಆತ್ಮಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮರ್ಪಣೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಮಾರ್ಚ್ – ಉಗಾದಿ:
ಉಗಾದಿ, ಕನ್ನಡಿಗರು ತಮ್ಮ ಹೊಸ ವರ್ಷವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬ, ಇದು ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಪ್ರಾರಂಭದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಉಗಾದಿ ಹಬ್ಬವು ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಆರಂಭವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಮನೆಗಳನ್ನು ಸುವಾಸನೆಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಂಗ ಶ್ರವಣದ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಫಲವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನದ ವಿಶೇಷ ಪಾಕವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬಟ್ಟು ಸೇರಿವೆ.
4. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ – ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ:
ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಗಣಪತಿ ಬಾಪ್ಪಾದ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಜನರು ಗಣೇಶನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಮನೆಗೆ ತಂದು, ಅದಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಪಾರ್ಚನೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ನೈವೇದ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೋದಕ, ಈ ಹಬ್ಬದ ಮುಖ್ಯ ಸಿಹಿತಿನಿಸು, ಗಣೇಶನ ಪ್ರಿಯ ಆಹಾರವೆಂದು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಗಣೇಶನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜಿಸುತ್ತಾರೆ.
5. ಅಕ್ಟೋಬರ್ – ದಸರಾ ಮತ್ತು ವಿಜಯದಶಮಿ:
ನವರಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ದಸರಾ ಹಬ್ಬಗಳು ಕನ್ನಡಿಗರ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಇದು ಏಳುಪೈರು ಹುಣಸೆ ಮರಗಳಿಗೆ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ಅರಮನೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಾ ನಡೆಯುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿಯ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ವಿಜಯದಶಮಿಯ ದಿನ ರಾವಣನ effigy, ಕೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಒಳ್ಳೆಯದ ಜಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
6. ಡಿಸೆಂಬರ್ – ಮೊಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ:
ಮೊಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿಯು ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನದ ಮಹತ್ವವು ಜನರಿಗೆ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಚಕ್ರದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಮೆರೆಯುತ್ತದೆ.
ಕನ್ನಡ ಪಂಚಾಂಗ ಮತ್ತು ಮಹೂರ್ತಗಳ ಮಹತ್ವ
ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಕನ್ನಡಿಗರ ಜೀವನದ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರೇರಕವಾಗಿದೆ. ಪಂಚಾಂಗವು ದಿನದ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತಗಳನ್ನು ನಮಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡಿಗರು ಮದುವೆ, ಗೃಹಪ್ರವೇಶ, ಮತ್ತು ಹೊಸ ಉದ್ಯಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಪಂಚಾಂಗದ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಪಂಚಾಂಗವು ಮೊತ್ತಮೊದಲು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜನರ ಜೀವನವನ್ನು ಸರಳ ಮತ್ತು ಸುಸಂಯೋಜಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಪಂಚಾಂಗದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ರಾಹುಕಾಲ ಮತ್ತು ಯಮಗಂಡ ಮುಹೂರ್ತಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವುಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು, ದೈವಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಸಮೃದ್ಧ ಜೀವನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು.
2025: ಜೂನ್ – ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳ ಕನ್ನಡ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳ ವಿವರಣೆ
ಜೂನ್ – ಆಷಾಢ
ವಟ ಸಾವಿತ್ರಿ ವ್ರತ (ಜೂನ್ 15, 2025):
ಕನ್ನಡ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾದ ಹೆಂಗಸರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾದ ವಟ ಸಾವಿತ್ರಿ ವ್ರತವನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು ಪತಿ-ಪತ್ನಿಯ ಬಾಂಧವ್ಯ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಆಲದ ಮರವನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಚಿರಂಜೀವಿ ಎಂದರೆ ಶಾಶ್ವತ ಜೀವಮಾನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವಂತಹ ವೃಕ್ಷವಾಗಿದೆ. ಪತಿವ್ರತೆಯಾದ ಸಾವಿತ್ರಿ ತನ್ನ ಪತಿಯಾದ ಸತ್ಯವನನನ್ನು ಜೀವಹರಣದ ಯಮಧರ್ಮರಾಜನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿದ ದಂತಕಥೆಯನ್ನು ಈ ದಿನ ಓದುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಆಕೆಯ ಪ್ರೀತಿಯ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ರತದ ಮೂಲ ಗುರಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಪತಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಆಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ದೇವರ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ. ವಟವು ಬೃಕ್ಷದ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಅದರ ಪೂಜೆ ಶ್ರದ್ಧಾವಂತರಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆಲದ ಮರವನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದು ತ್ರಿಜೀವನ ಹೂವುಗಳ ಮೂಲಕ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರದು ಈ ವ್ರತವು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಬಲವರ್ಧನೆಯನ್ನು ತರುವ ದಿನವಾಗಿದೆ.
ಜುಲೈ – ಶ್ರಾವಣ
ನಾಗ ಪಂಚಮಿ (ಜುಲೈ 30, 2025):
ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯು ಕನ್ನಡಿಗರು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಆಚರಿಸುವ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ವಿಶೇಷ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ನಾಗ ದೇವರು ಅಥವಾ ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಈ ಹಬ್ಬವು ಕುಟುಂಬದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಹಾಲು, ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾವು ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕುಟುಂಬದ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಸೌಹಾರ್ದತೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ, ನಾಗ ಪಂಚಮಿ ಹಬ್ಬವು ಕೇವಲ ಹಾವುಗಳ ಪೂಜೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕುಟುಂಬದ ಕಮಲಪೂರ್ವಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಸಂಕಷ್ಟಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಲು ನಡೆಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕುಲದೇವತೆಯ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಜೀವನದ ಭದ್ರತೆಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಗ ದೇವತೆಗಳ ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ನಾಗ ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕುಟುಂಬದ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಸಮೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಆಗಸ್ಟ್ – ಶ್ರಾವಣ / ಭಾದ್ರಪದ
ವರಲಕ್ಷ್ಮಿ ವ್ರತ (ಆಗಸ್ಟ್ 8, 2025):
ಮದುವೆಯಾದ ಹೆಂಗಸರಿಗೊಂದು ಬಹುಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿರುವ ವರಲಕ್ಷ್ಮಿ ವ್ರತವು ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಗಾಗಿ, ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಧನಮಂಗಳಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಹೆಂಗಸರು ಉಪವಾಸದಿಂದ ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವ್ರತದ ಪ್ರಕಾರ, ಹೆಂಗಸರು ಸುಂದರವಾದ ಹೂವಿನ ಮಾಲೆಗಳಿಂದ ದೇವಿಯ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸುವಾಸನೆಗೊಳಿಸಿದ ಹೂವಿನ ಪೂಜಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆದರೆ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸುಖ ಮತ್ತು ಧನಸಮೃದ್ಧಿ ಬಂದು ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಈ ಹಬ್ಬದ ಮೂಲಕ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದ ಪೂಜಾ ವಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಆರತಿ, ತಾಂಬೂಲಪೂಜೆ, ಹಾಗೂ ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳಂತಹ ವಿಧಿಗಳು ಪಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ.
ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನ (ಆಗಸ್ಟ್ 9, 2025):
ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನವು ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರ ನಡುವಿನ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮಂದಿರ ಕೈಗೆ ರಾಖಿ ಕಟ್ಟಿ, ತಮ್ಮ ಪರವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮಂದಿರಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯ ಭರವಸೆ ಪಡೆದು ತಂಗಿಯರು ತಮ್ಮ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರ ನಡುವಿನ ಶ್ರದ್ಧಾ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ರಾಖಿ ಬಾಂಧುವು ತಮ್ಮ-ತಂಗಿಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಈ ದಿನದ ಆಚರಣೆಗಳು ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧವನ್ನು ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.
ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ (ಆಗಸ್ಟ್ 16, 2025):
ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮದಿನವಾದ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬವು ಅಪಾರ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ನಡೆಯುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಉಪವಾಸವಿರಿಸಿಕೊಂಡು, ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮೋತ್ಸವವನ್ನು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ, ಭಜನೆ, ಮತ್ತು ದಾಂಡಿಯಾ ನೃತ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಕೃಷ್ಣನ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಮಹತ್ವದ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಕವನಗಳ ಮೂಲಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣನ ಬಾಲ್ಯದ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಜಾನಪದ ಗೀತೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳು ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯ ಹರಡುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ – ಭಾದ್ರಪದ / ಆಶ್ವಯುಜ
ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5, 2025):
ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಅತ್ಯಂತ ಹೃದಯವಂತಿಕೆ ಹಾಗೂ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಗಣಪತಿ ಬಾಪ್ಪನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಮನೆಗೆ ತಂದು, ಗಣೇಶನಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗಣೇಶನಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದ ಮೋದಕವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ, ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಆರತಿ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಮಾರೋಪದಲ್ಲಿ, ಗಣೇಶನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಭವ್ಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ದೊಡ್ಡ ಸಮುದಾಯದ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಂತಹ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ, ಧಾರವಾಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ಹಬ್ಬವು ಅದ್ಭುತ ಶೋಭೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಗಣೇಶನ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ವಿವಿಧ ಕಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಮೂಲಕ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅಕ್ಟೋಬರ್ – ಆಶ್ವಯುಜ / ಕಾರ್ತಿಕ
ನವರಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ದಸರಾ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1-9, 2025):
ನವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬವು ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ದೇವಿ ದುರ್ಗೆಯ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಅತ್ಯಂತ ವೈಭವದಿಂದ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಜರಗುತ್ತದೆ. ಮೈಸೂರಿನ ದಸರಾ ಉತ್ಸವವು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಅರಮನೆ ಬೆಳಕಿನ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿ, ವಿವಿಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು, ಮತ್ತು ಉತ್ಸವಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ನವರಾತ್ರಿಯ ಪ್ರತಿದಿನವೂ ದೇವಿಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ನಡೆಯುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಪರಂಪರೆಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ವಿಜಯದಶಮಿ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 9, 2025):
ವಿಜಯದಶಮಿ ಹಬ್ಬವು ದಶರಾ ಹಬ್ಬದ ಕೊನೆಯ ದಿನವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ಒಳ್ಳೆಯದ ಜಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ರಾವಣನ effigy ಅನ್ನು ಸುಡುವ ಮೂಲಕ ಕೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಒಳ್ಳೆಯದ ಜಯವನ್ನು ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಮುಕ್ತಾಯ
2025ರ ಕನ್ನಡ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗವಾಗಿದೆ.
